სასამართლოს მიერ საქართველოს მოქალაქეობაზე უარის თქმის გადაწყვეტილების ცნობა

ამბავი იმის შესახებ, თუ როგორ გადაწყვიტა უზენაესმა სასამართლომ საქართველოს მოქალაქეობის მინიჭება.
JUST case: სასამართლო ისტორიები
იურიდიულ პრაქტიკაში ხშირად შეხვდებით ისეთ შემთხვევებს, სადაც საქმის სპეციფიკიდან და სამართლებრივი მექანიზმების სირთულიდან გამომდინარე, ერთი შეხედვით, თითქმის ყველაფერი გადაუჭრელი ჩანს. დღეს, გვსურს გაგიზიაროთ ერთ-ერთი ისტორია, თუ როგორ დავეხმარეთ ჩვენს კლიენტებს, მარიასა და გიოს, საქართველოს მოქალაქეობის მიღებაში, თავდაპირველი უარისა და თითქოს გადაულახავი ბარიერების მიუხედავად.
1. საქმის აღწერა
ჩვენი კლიენტები, მარია (დაბადებული თბილისში 1970-იან წლებში) და მისი არასრულწლოვანი შვილი გიორგი (დაბადებული რუსეთში 2000-იან წლებში) იყვნენ მხოლოდ რუსეთის ფედერაციის მოქალაქეები. მათ მოგვმართეს თხოვნით, რათა დავხმარებოდით საგამონაკლისო წესით საქართველოს მოქალაქეობის მიღებაში. მიუხედავად იმისა, რომ მარიამ წარმატებით ჩააბარა გამოცდები (მოიპოვა მაქსიმალური 10 ქულა სახელმწიფო ენის, საქართველოს ისტორიისა და სამართლის საფუძვლების გამოცდაში), სსიპ სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს მოქალაქეობის საკითხთა კომისიამ გასაუბრების შედეგად, გადაწყვიტა არ გაეცა მათთვის რეკომენდაცია მოქალაქეობის მინიჭებასთან დაკავშირებით. აღნიშნული მოხდა 2022 წელს.

კომისიამ აღნიშნა რამდენიმე საკითხი: მარიამ განათლება მიიღო და მუშაობდა რუსეთში, იქვე დაოჯახდა, მისი ქმარ-შვილი რუსეთის ფედერაციის მოქალაქეები არიან, გიორგი დაიბადა და ცხოვრობს რუსეთში, სადაც იღებს ზოგად განათლებას. ამის მიუხედავად, მოქალაქეობის მიღებაზე უარის თქმის ძირითადი საფუძველი გახლდათ ის, რომ ჩვენმა კლიენტებმა ვერ დააკმაყოფილეს "საქართველოს მოქალაქეობის შესახებ" საქართველოს ორგანული კანონის მე-17 მუხლით გათვალისწინებული პირობები, რადგან კომისიის შეფასებით, მათი კავშირი საქართველოსთან (ნათესავების არსებობა და უძრავი ქონება) არ იყო საკმარისი საფუძველი საგამონაკლისო წესით მოქალაქეობის მისაღებად.
2. დარღვეული უფლება
მთავარი პრობლემა იმაში მდგომარეობდა, რომ საქართველოს მოქალაქეობის მინიჭება წარმოადგენს პრეზიდენტის დისკრეციულ უფლებამოსილებას, მსგავსად შეწყალებისა. ეს ნიშნავს, რომ მოქალაქეობის მინიჭებაზე მიღებული გადაწყვეტილება (თანხმობა ან უარი) პირდაპირ სასამართლოში გასაჩივრებას არ ექვემდებარება. თუმცა, ასეთი გადაწყვეტილების მიღებისას პრეზიდენტი ეყრდნობა მოქალაქეობის საკითხთა კომისიის დასკვნას. კომისიის საქმიანობის მარეგულირებელი კანონმდებლობა ითხოვს, რომ მიღებული გადაწყვეტილებები იყოს თანმიმდევრული და ანალოგიური საქმეები გადაწყდეს ერთგვაროვანი მიდგომით. სწორედ ამ გარემოებამ მოგვცა შესაძლებლობა, დაგვეცვა ჩვენი კლიენტების უფლებები.

კლიენტებმა მოითხოვეს შემდეგი: სსიპ სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს მიერ მიღებული დასკვნები ჩაითვალოს ძალადაკარგულად, სააგენტოს დაეკისროს ვალდებულება, აღნიშნული საკითხი განიხილოს ხელახლა და გასცეს დადებითი დასკვნა საგამონაკლისო წესით საქართველოს მოქალაქეობის მინიჭებასთან დაკავშირებით.
3. ჩვენი ქმედებები: დაცვის სტრატეგია
ჩვენ გადავწყვიტეთ, გაგვესაჩივრებინა მოქალაქეობის საკითხთა კომისიის დასკვნები. სასამართლოში წარდგენილი სარჩელი დაეყრდნო იმ ფაქტს, რომ აბსოლუტურად ანალოგიურ ვითარებაში (მარია და გიორგის მსგავსად) კომისიას ადრე სხვა სახის გადაწყვეტილება ჰქონდა მიღებული, კერძოდ, გაცემული ჰქონდათ მოქალაქეობის მინიჭების რეკომენდაცია. ჩვენ ასევე წარვადგინეთ ინფორმაცია და დოკუმენტაცია, რომელიც ადასტურებდა ჩვენი კლიენტების კავშირებს საქართველოსთან.

გარდა ამისა, გავამახვილეთ ყურადღება იმ გარემოებაზე, რომ არ არსებობდა ინფორმაციის დამალვის რაიმე განზრახვა და რომ ქვემდგომი ინსტანციის სასამართლოებმა არასწორად შეაფასეს როგორც სააგენტოს როლი, ისე ის გარემოებები, რომლებსაც შესაძლოა კომისია სხვა დასკვნამდე მიეყვანა.

საქმის მიმდინარეობა:
პირველი ინსტანცია: 2022 წლის დეკემბერში ჩვენ შევიტანეთ სარჩელი თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატაში, სსიპ სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს წინააღმდეგ. 2023 წლის აპრილში თბილისის საქალაქო სასამართლომ უარი თქვა სარჩელის დაკმაყოფილებაზე;
სააპელაციო ინსტანცია: გავასაჩივრეთ პირველი ინსტანციის გადაწყვეტილება თბილისის სააპელაციო სასამართლოში, თუმცა 2024 წლის აპრილში სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატამ ძალაში დატოვა პირველი ინსტანციის გადაწყვეტილება;
კასაცია (უზენაესი სასამართლო): გავაგრძელეთ ბრძოლა და საჩივარი შევიტანეთ საქართველოს უზენაეს სასამართლოში. 2024 წლის ოქტომბერში უზენაესმა სასამართლომ განსახილველად მიიღო ჩვენი საკასაციო საჩივარი. 2025 წლის მაისში, საქართველოს უზენაესმა სასამართლომ (ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატამ) გამოიტანა საბოლოო გადაწყვეტილება — დააკმაყოფილა მარიასა და გიორგის საკასაციო საჩივარი, გააუქმა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება და მიიღო ახალი. უზენაესმა სასამართლომ სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს დააკისრა შემდეგი ვალდებულება: გასცეს დადებითი დასკვნები მარიასა და გიორგის მოქალაქეობის საგამონაკლისო წესით მინიჭების თაობაზე.
უზენაესმა სასამართლომ აღნიშნა, რომ სააგენტოს მიერ მომზადებული დასკვნები არ იყო საკმარისად დასაბუთებული და არ შეიცავდა ინფორმაციას, რომელიც გამორიცხავდა განმცხადებელთა მიერ "საქართველოს მოქალაქეობის შესახებ" საქართველოს ორგანული კანონის მე-17 მუხლის პირობებთან შეუსაბამობას. სასამართლომ განსაკუთრებული ყურადღება გაამახვილა იმაზე, რომ მარიამ წარმატებით ჩააბარა გამოცდები, ხოლო სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის, შინაგან საქმეთა სამინისტროსა და დაზვერვის სამსახურის მხრიდან წარმოდგენილ მასალებში არ იძებნებოდა არც ერთი ნეგატიური ინფორმაცია განმცხადებელთა შესახებ. უზენაესმა სასამართლომ ასევე გაითვალისწინა, რომ მარია დაბადებულია საქართველოში, ჰყავს აქ მცხოვრები ნათესავები და გააჩნია უძრავი ქონება, ხოლო ემიგრაცია გამოწვეული იყო მძიმე სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობით.
4. შედეგი
ჩვენი კლიენტების მოთხოვნები სრულად დაკმაყოფილდა. საქართველოს უზენაესმა სასამართლომ მიიღო საბოლოო გადაწყვეტილება მარიასა და გიორგისთვის საქართველოს მოქალაქეობის მინიჭების თაობაზე. ეს გახდა პრეცედენტული საქმე, რადგან უზენაესმა სასამართლომ აღმასრულებელი ხელისუფლების დისკრეციული უფლებამოსილების გვერდის ავლით, ფაქტობრივად აიძულა სსიპ სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტო, გაეცათ დადებითი დასკვნები.

გარდა ამისა, სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს დაეკისრა   სახელმწიფოს მიერ გადახდილი მოსაკრებლის ანაზღაურების ვალდებულება 1 100 ლარის ოდენობით, რომელიც ჩვენმა კლიენტებმა პირველი, სააპელაციო და საკასაციო ინსტანციების სასამართლოებში გადაიხადეს.
დამატებითი ინფორმაცია:

საქმის ადვოკატი: გიორგი ჟუჟუნაშვილი
სასამართლო პროცედურის ხანგრძლივობა: 2022−2025 წლები
შედეგი: საქართველოს მოქალაქეობის მინიჭება უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებით
გადაწყვეტილების მიმღები სასამართლო: საქართველოს უზენაესი სასამართლო (ადმინისტრაციული პალატა)

მოგეწონათ სტატია? გაგვიზიარე შენი აზრი

გაქვთ შეკითხვა?
მარია გუსეინოვა
კომერციული განყოფილების წამყვანი მენეჯერი
უბრალოდ შეავსეთ ფორმა ქვემოთ მოცემული ღილაკის დახმარებით ან მოგვწერეთ თქვენთვის მოსახერხებელ მესენჯერში: WhatsApp, Telegram