საქართველოს მოქალაქეობის აღდგენა - რა ვარიანტები არსებობს?
კანონი ითვალისწინებს ორ პროცედურას: სტანდარტულს და დროებითს. უკანასკნელი საშუალებას გაძლევთ შეინარჩუნოთ სხვა ქვეყნის მოქალაქეობა
21 სექტემბერი, 2023
Марина Пидуашვილი, ადვოკატი, JUST Advisors-ის პარტნიორი.
თუ თქვენ იყავით საქართველოს მოქალაქე და მოქალაქეობა შეგიწყდათ, მისი აღდგენა შესაძლებელია ორიდან ერთ-ერთი პროცედურის გამოყენებით: სტანდარტული ან დროებითი (მეორე ხელმისაწვდომია 2024 წლის ბოლომდე). ორივე შემთხვევაში მოგიწევთ ქართულ ენაში ტესტირების ჩაბარება, თუმცა პროცედურებში მნიშვნელოვანი განსხვავებებია. დამატებითი ინფორმაციისთვის გაეცანით სტატიას.
2018-2022 წლებში 5111 ადამიანმა წარმატებით აღიდგინა საქართველოს მოქალაქეობა - ეს ამ პერიოდში ქვეყანაში მოქალაქეობის მიღების ყველა შემთხვევის მესამედზე მეტია, იუწყება ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი (IDFI). ეს იმაზე მეტყველებს, რომ საკითხი საკმაოდ განხორციელებადია.
ამ დროისთვის მოქალაქეობის აღდგენის საკითხებს „საქართველოს მოქალაქეობის შესახებ“ კანონი არეგულირებს, კერძოდ:
ამ დროისთვის მოქალაქეობის აღდგენის საკითხებს „საქართველოს მოქალაქეობის შესახებ“ კანონი არეგულირებს, კერძოდ:
- მე-18 მუხლი, რომელიც განსაზღვრავს ზოგად პროცედურას;
- 322 მუხლი, რომელიც ადგენს საქართველოს მოქალაქეობის აღდგენის მოთხოვნის დროებით უფლებას.
საქართველოს მოქალაქეობის აღდგენის ზოგადი პროცედურა
მე-18 მუხლით განსაზღვრულია, რომ პირს შეუძლია მოქალაქეობა აღიდგინოს, თუ:
„საქართველოს მოქალაქეობის შესახებ“ კანონის 21-ე მუხლი ჩამოთვლის მიზეზებს, რის გამოც შეიძლება დაკარგოთ საქართველოს მოქალაქეობა. თუ მოქალაქეობა შეგიწყდათ სამართლებრივი საფუძვლის გარეშე, ეს ითვლება მოქალაქეობის არამართლზომიერ შეწყვეტად.
- პირმა სრულწლოვანებამდე უარი თქვა მოქალაქეობაზე მშობლების ნებით.
- პირმა საკუთარი ნებით თქვა უარი მოქალაქეობაზე.
- მოქალაქეობა შეწყვეტილია არამართლზომიერად.
„საქართველოს მოქალაქეობის შესახებ“ კანონის 21-ე მუხლი ჩამოთვლის მიზეზებს, რის გამოც შეიძლება დაკარგოთ საქართველოს მოქალაქეობა. თუ მოქალაქეობა შეგიწყდათ სამართლებრივი საფუძვლის გარეშე, ეს ითვლება მოქალაქეობის არამართლზომიერ შეწყვეტად.
მე-16 მუხლით გათვალისწინებულია დაბრკოლებები, რამაც შეიძლება ხელი შეუშალოს მე-18 მუხლის საფუძველზე მოქალაქეობის აღდგენას. ძირითადად, უარი შეიძლება გამოწვეული იყოს დანაშაულებრივი ქმედებით ან სახელმწიფო უსაფრთხოების ინტერესებიდან გამომდინარე.
მოქალაქეობის ზოგადი წესით აღსადგენად წარმატებით უნდა გაიაროთ ტესტირება ქართულ ენაში და დადებითი შედეგის შემთხვევაში უარი თქვათ სხვა ქვეყნის მოქალაქეობაზე - ამისათვის საჭიროა სხვა სახელმწიფოს მხრიდან თანხმობა მოქალაქეობიდან გასვლაზე. მხოლოდ ამის შემდეგ შევა საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულება კანონიერ ძალაში და განმცხადებელი კვლავ გახდება საქართველოს მოქალაქე.
საქართველოს მოქალაქეობის აღდგენის დროებითი პროცედურა
322 მუხლის მიხედვით, 2024 წლის 31 დეკემბრამდე მოქმედებს საქართველოს მოქალაქეობის აღდგენის დროებითი პროცედურა ყოფილი მოქალაქეებისთვის, რომლებმაც მიიღეს სხვა ქვეყნის მოქალაქეობა, არ იცოდნენ, რომ ეს მოითხოვს საქართველოს მოქალაქეობის შენარჩუნებაზე თანხმობის მიღებას და ამის გამო დაკარგეს საქართველოს მოქალაქეობა.
მე-18 მუხლით დადგენილი პროცედურისგან განსხვავებით, ამ შემთხვევაში არ არის საჭირო სხვა ქვეყნის მოქალაქეობაზე უარის თქმა. ანუ, პირს, რომელმაც ისარგებლა აღდგენის დროებითი უფლებით, შეიძლება ჰქონდეს ორი ან მეტი მოქალაქეობა.
რეგლამენტი კვლავ მოითხოვს ქართული ენის ცოდნაში გამოცდის ჩაბარებას, მაგრამ გასაუბრება არ არის საჭირო - საქართველოსთან კავშირს პირისპირ შეხვედრის გარეშე აფასებს მოქალაქეობის კომისია. თუ თქვენ დაადგინეთ, რომ გაქვთ საქართველოს მოქალაქეობა, განცხადებით მიმართეთ მის შესანარჩუნებლად, მაგრამ მიიღეთ უარი, მაშინ შეგიძლიათ მიმართოთ მოქალაქეობის აღდგენის დროებითი მოთხოვნის პროცედურას პრეზიდენტის მოქალაქეობის შეწყვეტის შესახებ განკარგულების გამოცემისთანავე. განმცხადებლის 18 წლამდე შვილები დაბადებით საქართველოს მოქალაქეები არიან, თუ მათი დაბადების მომენტში ერთ-ერთ მშობელს ჰქონდა საქართველოს მოქალაქეობა.
მე-18 მუხლით დადგენილი პროცედურისგან განსხვავებით, ამ შემთხვევაში არ არის საჭირო სხვა ქვეყნის მოქალაქეობაზე უარის თქმა. ანუ, პირს, რომელმაც ისარგებლა აღდგენის დროებითი უფლებით, შეიძლება ჰქონდეს ორი ან მეტი მოქალაქეობა.
რეგლამენტი კვლავ მოითხოვს ქართული ენის ცოდნაში გამოცდის ჩაბარებას, მაგრამ გასაუბრება არ არის საჭირო - საქართველოსთან კავშირს პირისპირ შეხვედრის გარეშე აფასებს მოქალაქეობის კომისია. თუ თქვენ დაადგინეთ, რომ გაქვთ საქართველოს მოქალაქეობა, განცხადებით მიმართეთ მის შესანარჩუნებლად, მაგრამ მიიღეთ უარი, მაშინ შეგიძლიათ მიმართოთ მოქალაქეობის აღდგენის დროებითი მოთხოვნის პროცედურას პრეზიდენტის მოქალაქეობის შეწყვეტის შესახებ განკარგულების გამოცემისთანავე. განმცხადებლის 18 წლამდე შვილები დაბადებით საქართველოს მოქალაქეები არიან, თუ მათი დაბადების მომენტში ერთ-ერთ მშობელს ჰქონდა საქართველოს მოქალაქეობა.
დროებითი პროცედურა არ ვრცელდება არასრულწლოვნებზე, ვინაიდან მათ მოქალაქეობის ჩამორთმევა პრეზიდენტის ბრძანებულების საფუძველზე მხოლოდ სრულწლოვანების მიღწევის შემდეგაა შესაძლებელი. მაგალითად, თუ პრეზიდენტი ახლავე გამოსცემს მსგავს განკარგულებას ბავშვზე, მას მოქალაქეობა სრულწლოვანებამდე შეუნარჩუნდება, რის შემდეგაც ის ავტომატურად დაკარგავს მას. რის შემდეგაც შეგიძლიათ გამოიყენოთ აღწერილი წესები.
როგორია მოქალაქეობის აღდგენის პროცედურა?
მე-18 მუხლით მოქალაქეობის აღსადგენად (სხვა მოქალაქეობაზე უარის თქმით) თქვენ პირადად ან კანონიერი წარმომადგენლის მეშვეობით უნდა მიმართოთ სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს იუსტიციის სახლში (ან საქართველოს დიპლომატიურ წარმომადგენლობას ან საკონსულოს საზღვარგარეთ).
განცხადების ჩაბარებისას თქვენ დაგჭირდებათ:
განცხადების განხილვის ვადა ორია - 30 და 20 დღე (განსხვავება მხოლოდ საფასურშია, სტატიის დაწერის მომენტში, შესაბამისად, 130 და 195 ლარი).
20 დღის ვადაში აპლიკანტი აბარებს გამოცდას ქართული ენის ცოდნაში (კითხვები შეგიძლიათ იხილოთ აქ), შემდეგ მოქალაქეობის კომისია გამოსცემს დასკვნას და უგზავნის პრეზიდენტის ადმინისტრაციას. პრეზიდენტი 7 დღის ვადაში გამოსცემს დადებით ან უარყოფით გადაწყვეტილებას. დადებითი გადაწყვეტილების შემთხვევაში, განმცხადებელს მოეთხოვება სხვა ქვეყნის მოქალაქეობაზე უარის თქმის დამადასტურებელი დოკუმენტის წარმოდგენა (თუ მოქალაქეობა აღდგება ზოგადი წესით). ხშირად ასეთი დოკუმენტის მიღებას დრო სჭირდება, ამიტომ სააგენტოს შეუძლია მისი მიწოდებისთვის კომფორტული ვადები დანიშნოს. დოკუმენტის წარდგენისთანავე, პრეზიდენტის ბრძანებულება ძალაში შევა და პირი დაიბრუნებს საქართველოს მოქალაქეობას.
განცხადების ჩაბარებისას თქვენ დაგჭირდებათ:
- შესაბამისი ფორმის განცხადება
- უცხო ქვეყნის საზღვარგარეთის პასპორტი
- მოქალაქეობის აღდგენისთვის ერთ-ერთი საფუძვლის არსებობის მტკიცებულება
განცხადების განხილვის ვადა ორია - 30 და 20 დღე (განსხვავება მხოლოდ საფასურშია, სტატიის დაწერის მომენტში, შესაბამისად, 130 და 195 ლარი).
20 დღის ვადაში აპლიკანტი აბარებს გამოცდას ქართული ენის ცოდნაში (კითხვები შეგიძლიათ იხილოთ აქ), შემდეგ მოქალაქეობის კომისია გამოსცემს დასკვნას და უგზავნის პრეზიდენტის ადმინისტრაციას. პრეზიდენტი 7 დღის ვადაში გამოსცემს დადებით ან უარყოფით გადაწყვეტილებას. დადებითი გადაწყვეტილების შემთხვევაში, განმცხადებელს მოეთხოვება სხვა ქვეყნის მოქალაქეობაზე უარის თქმის დამადასტურებელი დოკუმენტის წარმოდგენა (თუ მოქალაქეობა აღდგება ზოგადი წესით). ხშირად ასეთი დოკუმენტის მიღებას დრო სჭირდება, ამიტომ სააგენტოს შეუძლია მისი მიწოდებისთვის კომფორტული ვადები დანიშნოს. დოკუმენტის წარდგენისთანავე, პრეზიდენტის ბრძანებულება ძალაში შევა და პირი დაიბრუნებს საქართველოს მოქალაქეობას.
მნიშვნელოვანი! თუ თქვენ საქართველოს მოქალაქეობაზე უარი თქვით მშობლების ნებით (ანუ არასრულწლოვანებისას), მისი აღდგენა შესაძლებელია მხოლოდ 18 წლის მიღწევის შემდეგ.
რაც შეეხება 322-ე მუხლის მიხედვით აღდგენის დროებით უფლებას, იუსტიციის სახლში, დიპლომატიურ წარმომადგენლობაში ან საკონსულოში უნდა წარმოადგინოთ შემდეგი დოკუმენტები:
განაცხადის განხილვის პერიოდია 80, 60 ან 30 დღე. ერთი თვის ვადაში აპლიკანტმა უნდა ჩააბაროს ტესტირება ქართულ ენაში, რის შემდეგაც უნდა დაელოდოს სააგენტოს დასკვნას. კომისიის და პრეზიდენტის დადებითი გადაწყვეტილების შემთხვევაში, საქართველოს მოქალაქეობის აღდგენა დაუყოვნებლივ ხდება და პირი ხდება ორმაგი მოქალაქე.
იმისათვის, რომ განმცხადებლის არასრულწლოვანმა შვილებმა მიიღონ საქართველოს მოქალაქეობა (ორმაგი), მათ კვლავ უნდა მიმართონ იუსტიციის სახლს და წარადგინონ უცხო ქვეყნის საზღვარგარეთის პასპორტი და საქართველოს მოქალაქესთან კავშირის დამადასტურებელი დოკუმენტი (დაბადების მოწმობა). არასრულწლოვანი თავისუფლდება გამოცდისგან.
- განცხადება
- უცხო ქვეყნის საზღვარგარეთის პასპორტი
- დოკუმენტის ასლი, რომელიც ადასტურებს წარსულში საქართველოს მოქალაქეობის არსებობას
განაცხადის განხილვის პერიოდია 80, 60 ან 30 დღე. ერთი თვის ვადაში აპლიკანტმა უნდა ჩააბაროს ტესტირება ქართულ ენაში, რის შემდეგაც უნდა დაელოდოს სააგენტოს დასკვნას. კომისიის და პრეზიდენტის დადებითი გადაწყვეტილების შემთხვევაში, საქართველოს მოქალაქეობის აღდგენა დაუყოვნებლივ ხდება და პირი ხდება ორმაგი მოქალაქე.
იმისათვის, რომ განმცხადებლის არასრულწლოვანმა შვილებმა მიიღონ საქართველოს მოქალაქეობა (ორმაგი), მათ კვლავ უნდა მიმართონ იუსტიციის სახლს და წარადგინონ უცხო ქვეყნის საზღვარგარეთის პასპორტი და საქართველოს მოქალაქესთან კავშირის დამადასტურებელი დოკუმენტი (დაბადების მოწმობა). არასრულწლოვანი თავისუფლდება გამოცდისგან.
თუ თქვენ გჭირდებათ უფრო დეტალური ინფორმაცია ან დახმარება საქართველოს მოქალაქეობის მოპოვებაში ან აღდგენაში, შეგიძლიათ დაუკავშირდეთ JUST Advisors-ის იურისტებს. ჩვენ უფრო დეტალურად გაგაცნობთ კანონმდებლობით გათვალისწინებულ ყველა საფუძველს, დეტალს, დაგეხმარებით საბუთების შევსებაში და შეგროვებაში და მოგამზადებთ გამოცდების ჩაბარებისთვის ინდივიდუალურად ან ჯგუფური მეცადინეობის ფარგლებში.
დაგვიკავშირდით!
დაგვიკავშირდით!
მოგეწონათ სტატია? გაგვიზიარე შენი აზრი
გაქვთ შეკითხვა?
მარია გუსეინოვა
კომერციული განყოფილების წამყვანი მენეჯერი
კომერციული განყოფილების წამყვანი მენეჯერი