საქართველოს მოქალაქეობის დადგენა - როგორ არის მოწყობილი პროცედურა

მოქალაქეობის დადგენისათვის მნიშვნელოვანი საფუძველი - განსაზღვრულ პერიოდში საქართველოს ტერიტორიაზე ცხოვრების ფაქტი
10 ოქტომბერი, 2023
Nikoloz Gogiashvili, იურისტი JUST Advisors-ში
პირები, რომლებიც დაიბადნენ საქართველოში და არ მიუღიათ არც ერთი ქვეყნის მოქალაქეობა შეიძლება მიჩნეულ იქნან საქართველოს მოქალაქეებად. ამისათვის მათ მოქალაქეობის დადგენის განცხადებით უნდა მიმართოთ სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს (იუსტიციის სახლის მეშვეობით). როგორი უცნაურიც არ უნდა იყოს, იგივე განცხადებით ხდება მიმართვა როდესაც პირს სურს მიიღოს ცნობა საქართველოს მოქალაქეობის არქონის შესახებ.
საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის (საქსტატი) მონაცემებით 2023 წლის დასაწყისისთვის საქართველოს მოსახლეობა შეადგენდა 3.74 მლნ ადამიანს. ამასთან, იმ თანამემამულეების რიცხვი, რომლებიც საქართველოში დაიბადნენ მაგრამ ცხოვრობენ უცხო ქვეყანაში ასობით ათასს შეიძლება აღწევდეს. თანამემამულეებს, რომლებსაც არ მიუღიათ არც ერთი ქვეყნის მოქალაქეობა, შეუძლიათ მიმართონ საქართველოს განცხადებით, რათა მოხდეს მათი მოქალაქეობის დადგენა.

კანონით ცალკეა გათვალისწინებული საქართველოს მოქალაქეობის დადგენის პირობები აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის და ცხინვალის რეგიონში დაბადებული და მცხოვრები პირთათვის და ცალკე - სხვა მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე დაბადებულ და მცხოვრებ პირთათვის.

პირობები აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონში დაბადებულ ან/და მცხოვრებ პირთათვის

„საქართველოს მოქალაქეობის შესახებ“ კანონის 301 მუხლის მიხედვით, საქართველოს მოქალაქეობა შეიძლება დაუდგინდეთ პირებს, რომლებსაც არ მიუღიათ სხვა ქვეყნის მოქალაქეობა და აკმაყოფილებენ ერთ-ერთ შემდეგ პირობას:

  • საქართველოში 1991 წლის 21 დეკემბრამდე დაბადებული პირი, რომელიც აფხაზეთის ავტონომიურ რესპუბლიკაში ან ცხინვალის რეგიონის (ყოფილი სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქის) ტერიტორიაზე ცხოვრობდა 1991 წლის 21 დეკემბრამდე.

  • საქართველოში 1991 წლის 21 დეკემბრამდე დაბადებული და აფხაზეთის ავტონომიურ რესპუბლიკაში ან ცხინვალის რეგიონის (ყოფილი სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქის) ტერიტორიაზე 1991 წლის 21 დეკემბრამდე მცხოვრები პირის შვილი.

პირობები სხვა მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე დაბადებულ და მცხოვრებ პირთათვის

საქართველოს მოქალაქეებად აგრეთვე მიიჩნევიან პირები, რომლებსაც არ მიუღიათ სხვა ქვეყნის მოქალაქეობა და არის:

  • 1975 წლის 31 მარტამდე დაბადებული პირი, რომელიც საქართველოში ცხოვრობდა ჯამში არანაკლებ 5 წლის განმავლობაში, 1993 წლის 31 მარტისთვის იმყოფებოდა საქართველოს ტერიტორიაზე;

  • 1975 წლის 31 მარტის შემდეგ დაბადებული პირი, რომელიც 1993 წლის 31 მარტისთვის ცხოვრობდა საქართველოში;

  • საქართველოს ტერიტორიაზე დაბადებული პირი, რომელმაც 1991 წლის 21 დეკემბრის შემდეგ დატოვა საქართველოს ტერიტორია, ამდენად, ვერ აკმაყოფილებს ამ პუნქტის „ა“ და „ბ“ ქვეპუნქტების მოთხოვნებს.

მოქალაქეობის დადგენის პროცედურა

პირი, რომელსაც სურს საქართველოს მოქალაქეობის დადგენის პროცედურა გაიაროს, მიმართავს სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს ან საზღვარგარეთ არსებულ საქართველოს საკონსულოს და წარმოადგენს შესაბამის განცხადებას. განცხადებასთან ერთად წარმოდგენილი უნდა იქნას ფოტოსურათი 3×4, განმცხადებლის დაბადების მოწმობა და ნებისმიერი სხვა დოკუმენტები, რომლითაც შეიძლება დადასტურებულ იქნას პირის ცხოვრება მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე კანონით განსაზღვრულ პერიოდში.

მნიშვნელოვანი დოკუმენტი, რომელიც ადგენს პირის მუნიციპალიტეტის ტეიროტრიაზე ცხოვრების პერიოდსა და ფაქტს, არის ცხოვრების ფაქტის დამდგენი მუნიციპალური კომისიის (რომელიც ნებისმიერი მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელ ორგანოსთან არსებობს) მიერ გაცემული ცნობა. განმცხადებელს შეუძლია პირადად მიმართოს კომისიას აღნიშნული ცნობის მისაღებად. აგრეთვე, სააგენტო თავადაც არის უფლებამოსილი საკუთარი ინიციატივით მიმართოს კომისიას ცნობის გამოთხოვის მიზნით. პირადი განცხადების საფუძველზე კომისია ცნობას გასცემს 7 დღის ვადაში. სააგენტოს მხრიდან მიმართვის შემთხვევაში ეს ვადა შეიძლება დაირღვეს. 

იუსტიციის სახლში განცხადების განხილვის ვადა დამოკიდებული არის თუ რომელ მუნიციპალიტეტზე მცხოვრებ პირის მიერაა შეტანილი განცხადება:

  • აფხაზეთის და ცხინვალის რეგიონში მცხოვრებთათვის - 30 დღე თუ გსურთ პროცედურის უფასოდ გავლა, 20 დღე - 40 ლარის გადახდის შემთხვევაში და 10 ან 15 დღე, თუ შესაბამისად გადახდილი იქნება 100 ან 60 ლარი.
  • სხვა მუნიციპალიტეტის მცხოვრებთათვის უფასო განხილვის ვადა შეადგენს 15 დღეს, 5 დღის ვადა 40 ლარი, 3 დღის ვადა - 60 ლარი, იმავე დღეს - 100 ლარი. 0

განცხადების განხილვის შედეგად სააგენტო ამზადებს ორიდან ერთ-ერთ დასკვნას: საქართველოსთან კავშირი დგინდება და განმცხადებელი ითვლება საქართველოს მოქალაქედ, ან საქართველოსთან იურიდიული კავშირი არ დგინდება. სააგენტოს დასკვნა საბოლოოა და მას პრეზიდენტის ბრძანებულება არ მოყვება.

როგორ ხდება მოქალაქეობის არქონის დადგენა

რიგ შემთხვევებში, მაგალითად, სხვა ქვეყნების მოქალაქეობის მოსაპოვებლად, პირს სჭირდება ცნობა იმის თაობაზე, რომ ის არ არის საქართველოს მოქალაქე. უმეტესობა ამისათვის მიმართავს იუსტიციის სახლს და შეცდომით იღებენ ცნობას იმისა თაობაზე რომ არ ფლობენ საქართველოს მოქალაქის აქტიურ დოკუმენტებს - ასეთი ცნობა მათ შემდგომში არ ადგებათ.

იმისათვის, რომ განმცხადებელმა მიიღოს საჭირო დოკუმენტი, სადაც ზუსტად იქნება განსაზღვრული საქართველოს მოქალაქეობის ქონა-არქონა, აუცილებელია მოქალაქეობის დადგენის პროცედურისთვის მიმართვა. იმ შემთხვევაში, თუ დადგინდება განმცხადებლის  საქართველოს მოქალაქეობა, შესაძლებელია საქართველოს მოქალაქეობიდან გასვლა.
აღვნიშნავთ: თუ მოქალაქეობა შეწყვეტილია, შესაძლებელია მისი აღდგენა, ამის შესახებ წინა სტატიაში ვწერდით. აგრეთვე, კანონი თვალისწინებს მოქალაქეობის მიღების საგამონაკლისო წესს. თუ გსურთ კონსულტაციის მიღება და მოქალაქეობის მისაღებად თქვენი შანსების პროფესიონალურად შეფასება, მოგვმართეთ ჩვენ.

მოგეწონათ სტატია? გაგვიზიარე შენი აზრი

გაქვთ შეკითხვა?
მარია გუსეინოვა
კომერციული განყოფილების წამყვანი მენეჯერი
უბრალოდ შეავსეთ ფორმა ქვემოთ მოცემული ღილაკის დახმარებით ან მოგვწერეთ თქვენთვის მოსახერხებელ მესენჯერში: WhatsApp, Telegram