წარმომადგენლობითი ხარჯები საქართველოში

წარმომადგენლობითი ხარჯები, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის მე-8 მუხლის 33-ე პუნქტის  (რედაქციაშია 23.06.2022 წ-დან) თანახმად, არის კომპანიის მიერ ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებასთან დაკავშირებული ხარჯები. წარმომადგენლობითი ხარჯები დადგენილ ფარგლებში არ იბეგრება გადასახადებით და შეიძლება მიეკუთვნოს კომპანიის ხარჯებს მოგების გადასახადის საგადასახადო ბაზის განსაზღვრის მიზნებისათვის.

კომპანიის მიერ ეკონომიკური საქმიანობის ფარგლებში გაწეული ხარჯი, რომელიც მოიცავს:

• პირის სახელით გამართული ღონისძიებებისათვის (პრეზენტაციები, მიღებები) გათვალისწინებულ (წვენები, მინერალური წყლები, გამაგრილებელი სასმელები, ჩაი, ყავა, საუზმე, სადილი, ვახშამი, ბანკეტი) ხარჯებს;
• საექსკურსიო და კულტურულ-სანახაობითი ღონისძიებების ხარჯებს;
• სუვენირების შეძენის ხარჯებს;
• სტუმრების მომსახურების უზრუნველყოფის ხარჯებს, მათ შორის:

— საკონსულო მომსახურების (ვიზების გაფორმება, ვადის გაგრძელება) ხარჯებს;
— აეროპორტში დახვედრისა და გაცილების (VIP-დარბაზის მომსახურება) ხარჯებს;
— სატრანსპორტო მომსახურების ხარჯებს;
— სასტუმრო მომსახურების (ადგილების დაჯავშნა, ცხოვრების ღირებულება) ხარჯებს;
— მიღებებისა და წვეულებებისათვის გათვალისწინებულ (წვენები, მინერალური წყლები, გამაგრილებელი სასმელები, ჩაი, ყავა, საუზმე, სადილი, ვახშამი, ბანკეტი) ხარჯებს.

სია დახურულია. სხვა ხარჯები, რომლებიც არ შედის ამ სიაში, არ შეიძლება მიკუთვნებულ იქნას წარმომადგენლობით ხარჯებს.

იგი დგინდება ყოველწლიურად კალენდარული წლის განმავლობაში და შეადგენს:

1. წინა კალენდარული წლის განმავლობაში მიღებული შემოსავლის 1%-ს.
2. გაწეული ხარჯების 1%-ს, თუ გაწეული ხარჯები აღემატება მიღებულ შემოსავალს ან
3. საწარმოს დაარსების კალენდარულ წელს – ამ კალენდარული წლის ბოლომდე გაწეული ხარჯების 1%-ს (საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 984-ე მუხლი).

1. შეაგროვეთ ხარჯვის მიზნის დამადასტურებელი დოკუმენტები, მაგალითად:

• საქმიანი სადილის დროს პარტნიორებთან გაფორმებული ხელშეკრულებები;
• იმ თანამშრომლის  ბრძანება და სამივლინებო დოკუმენტაცია, ვისთვისაც  მიღებული იყო ვიზა;
• არარეზიდენტ დამკვეტთან გაფორმებული მემორანდუმი, რომლისთვისაც თქვენ დაჯავშნეთ სასტუმრო და აეროპორტიდან შეუკვეთეთ ტრანსფერი.

2. არ დაგავიწყდეთ პირველადი დოკუმენტების შესახებ (საკასო ქვითრებზე) თუ კი ხარჯები გაღებული იყო ნაღდი ანგარიშსწორებით და არა საბანკო ანგარიშიდან ან სავიზიტო ბარათიდან გადარიცხვის გზით.  

წარმომადგენლობითი  ხარჯების გადახდა შესაძლებელია როგორც კომპანიის საბანკო ანგარიშიდან, ასევე ბიზნეს ბარათით ან ნაღდი ფულით კომპანიის სალაროდან ან თანამშრომლის პირადი სახსრებიდან მათი შემდგომი ანაზღაურების პირობით.

კომპანიის ბუღალტრულ აღრიცხვაში წარმომადგენლობითი ხარჯების სწორად ასახვის მიზნით, განსაკუთრებით იმ შემთხვევაში, თუ წარმომადგენლობითი ხარჯები გაწეული იყო ნაღდი ფულით თანამშრომლის საკუთარი სახსრებიდან ან კომპანიის სალაროდან, მიზანშეწონილია კომპანიის ბუღალტერს მიეწოდოს ანგარიში წარმომადგენლობითი ხარჯების შესახებ. რეკომენდირებულია ამ ანგარიშში შეტანილ იქნას: 

1. ხარჯის მიზანი (დასაბუთება) - მაგალითად, ხელშეკრულების დადების მიზნით პარტნიორთან შეხვედრა;
2. ხარჯის ხასიათი - მაგალითად, საქმიანი სადილის საფასურის გადახდა;
3. ხარჯების გადახდის პროცედურა - მაგალითად, ნაღდი ფულით, კომპანიის სალაროდან;
4. თანამშრომლის მიერ კომპანიის სალაროდან ანგარიშგებით მიღებული თანხა ხარჯების ასანაზღაურებლად;
5. თანამშრომლის მიერ ფაქტობრივად დახარჯული თანხა;
6. დასაბრუნებელი თანხა (ან დამატებითი თანხა, რომელიც უნდა ანაზღაურდეს თანამშრომლის მიერ, თუ ხარჯების ოდენობა მეტი აღმოჩნდა).

ასევე აუცილებელია დაერთოს ხარჯების დამადასტურებელი პირველადი დოკუმენტები.

საგადასახადო კოდექსის 97-ე მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის თანახმად, რეზიდენტი საწარმოს მოგების გადასახადის დაბეგვრის ობიექტს წარმოადგენს საგადასახადო კოდექსით დადგენილ ზღვრულ ოდენობაზე მეტი ოდენობით გაწეული წარმომადგენლობითი ხარჯი.

1. დადგენილი მაქსიმალური ოდენობის ფარგლებში წარმომადგენლობითი ხარჯები არ იბეგრება;
2. დადგენილი მაქსიმალური ოდენობის გადამეტებული წარმომადგენლობითი ხარჯები ექვემდებარება 15%-იან მოგების გადასახადით დაბეგვრას.